Golf xuất hiện ở Việt Nam từ bao giờ?

Nhiều thông tin lịch sử ghi chép lại rằng vua Bảo Đại là người đầu tiên đưa golf về Việt Nam. Ông là người rất yêu thích chơi thể thao như golf và đã xây dựng sân Golf để có thể chơi thoải mái với những người bạn của mình.

Vua Bảo Đại (Hoàng tử Vĩnh Thụy) là con trai duy nhất của vua Khải Định và được tấn phong Hoàng Thái tử năm 1922 khi lên 9 tuổi. Cũng năm đó, ông theo vua cha sang thăm Pháp, dự Đấu xảo (triển lãm) thuộc địa tại Marseille, sau đó ở lại học tập tại Pháp. Cuối năm 1925, vua Khải Định qua đời, Vĩnh Thụy về nước và chính thức lên ngôi vào ngày 8/1/1926. Sau đó, ông trở lại Pháp tiếp tục học tập, đến năm 1932, ông mới về nước chính thức chấp chính.

Khi học tập tại Pháp, Vua Bảo Đại biết đến golf và đưa môn thể thao này về Việt Nam. Khi đó golf được biết đến là môn thể thao xa xỉ chỉ dành cho vua chúa và không phải ai cũng biết đến. 

Về việc vua Bảo Đại mê đánh golf, chính nhà vua đã khẳng định trong cuốn hồi ký “Con rồng An Nam”, được xuất bản bằng tiếng Pháp tại Pháp năm 1980. Theo lời kể của nhà vua, môn thể thao đến với ông đầu tiên là tennis, nhà vua bắt đầu chơi quần vợt từ năm lên 11 tuổi. Trong hồi ký, nhà vua không nói rõ quá trình học chơi golf của mình thế nào. Sau khi trở về Việt Nam chính thức chấp chính, nhận ra rằng ngôi vị Hoàng đế trong một thể chế bảo hộ của chính quyền thực dân chỉ là hư vị, vì “ngoài các việc phong thần cho các làng muốn thờ cúng một vị thành hoàng”, nên Bảo Đại ngao ngán nhận thừa nhận “tôi còn nhiều giờ rảnh để hoạt động về thể thao”. 

Vua Bảo Đại và thú chơi golf

Vua Bảo Đại viết: “Tùy từng mùa, tôi cũng chơi golf. Cạnh kinh thành Huế, giữa những đồi cỏ êm đềm, tôi cho lập một sân golf, không khác gì các sân golf trứ danh ở châu Âu, để thường xuyên tập dượt”.

Về sân golf do nhà vua xây dựng ở Huế cũng như việc chơi golf của vua Bảo Đại, trên báo Trong Khuê Phòng số tháng 3/1936, tác giả ký tên A.M (bút danh của nhà báo Nguyễn Tiến Lãng, nguyên bí thư của Toàn quyền Đông Dương Eugène Jean Louis René Robin và đến năm 1936 là bí thư của Hoàng hậu Nam Phương) đã viết: “Ngoài những giờ làm việc, Ngài ưa sống một cách vui tươi, hoạt động mà bình dị.... Ngài còn lập một sân đánh côn (golf) lớn nhất Đông Dương ở làng Dạ Lê (nay là phường Dạ Lê thị xã Hương Thủy, Thừa Thiên – Huế) cách kinh đô chừng 16km. Về môn thể thao này, Ngài là một tay kiện tướng." 

Theo lời kể của ông Lê Văn Hồ, sinh năm 1915, kém vua Bảo Đại 2 tuổi, người sinh sống ngay ở phường Dạ Lê, nơi vua Bảo Đại xây sân golf, thì nhà vua thường đánh ôtô xuống chơi môn thể thao quý tộc này ngay vào chiều mùng Một, mùng Hai Tết Nguyên đán.

Trong kho lưu trữ báo chí, chúng ta bất ngờ đọc được những bài báo viết rằng trong chuyến thăm Hà Nội cuối năm 1933, vua Bảo Đại đã đánh golf tại đây. Đó là thông tin trên tờ Hà Thành Ngọ Báo số 1882 ra ngày 10/12/1933, tường thuật ngày thứ sáu trong chuyến thăm Hà Nội của vua Bảo Đại, cho biết, sáng ngày hôm trước, nhà vua thăm các trường học. “Ba giờ chiều, Hoàng thượng mặc đồ golf ra trường đua ngựa đánh golf”. Phóng viên miêu tả kỹ trang phục của nhà vua trên sân golf: “trong sơ mi, ngoài “pi-lô-vơ” (tức áo len cổ chui - pullover) cụt tay, quần trắng, ống lấp vào trong bít tất”.

Bài báo đăng kèm hai bức ảnh chụp vua Bảo Đại đang đánh golf, ký tên “Photo Khánh Ký” (thương hiệu của hiệu ảnh nổi tiếng xuất phát từ làng nghề nhiếp ảnh Lai Xá, Hà Đông), cho thấy vua Bảo Đại để đầu trần, tóc chải keo bóng mượt, tay đeo găng trắng, chân đi giày “đờ cu-lơ” (hai màu đen trắng). Một ảnh thể hiện nhà vua đang chuẩn bị cú “swing” đưa bóng từ hố cát lên, bức bên cạnh thể hiện nhà vua đang chuẩn bị tư thế putt trên cỏ. “Mãi đến gần năm giờ chiều, cuộc chơi mới tan”, bài báo viết và thông tin chi tiết thêm: “Hoàng thượng chơi golf trong ngót một tiếng đồng hồ với bác sĩ Cartoux và nhiều người khác”. Một bức ảnh khác đăng ở trên báo cho thấy các nữ golfer người Pháp vác gậy đi cạnh nhà vua. Qua thông tin này, chúng ta có thể xác định vào năm 1933, Hà Nội có sân golf nằm ngay trong trường đua ngựa, được xây dựng ở khu vực sân vận động Quần Ngựa ngày nay.

Rất nhiều tài liệu gán việc hình thành sân golf Đà Lạt Palace – sân golf lâu đời nhất ở Việt Nam với sở thích và yêu cầu của vua Bảo Đại, tuy nhiên điều này hiện khó có thể kiểm chứng. Như có thông tin nói sân golf này được khánh thành từ đầu những năm 1920 để phục vụ vua Bảo Đại, nhưng lúc đó, Bảo Đại vẫn chỉ là một vị hoàng tử còn rất bé và đang học tập tại Pháp, không hề sống tại Đà Lạt.

Theo các tài liệu về quy hoạch và xây dựng của người Pháp để lại thì từ năm 1923, sân golf ở vị trí quanh khách sạn Đà Lạt Palace đã được kiến trúc sư người Pháp E. Hébrard phác thảo. Sân golf này được xây dựng đầu những năm 1930, trùng với thời gian vua Bảo Đại về nước. Tuy nhiên vua Bảo Đại không viết về việc ra lệnh xây dựng sân golf này trong cuốn hồi ký của mình. Chúng ta chỉ có thể nhìn thấy những hình ảnh lịch sử trước năm 1945 về một sân golf với cảnh quan tuyệt đẹp nằm trên ngọn đồi bao quanh khách sạn với hồ nước, rừng thông thơ mộng. Lúc mới thi công, sân golf này chỉ mới có 6 lỗ golf và nhà Câu lạc bộ còn tồn tại đến ngày nay.